Ψάρεμα σαρδέλλας στον κόλπο της Καλλονής.
Κείμενο - Φωτογραφίες - Βίντεο : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Είχα αφήσει κάτι σε εκκρεμότητα από πέρυσι το φθινόπωρο που πήγαμε στη Λέσβο. Το ψάρεμα της περίφημης σαρδέλλας στον κόλπο της Καλλονής! http://www.ribandsea.com/travels/1698-fthinoporini-apodrasi-sto-nisi-tis-sapfoys
Ήμουν λοιπόν σε επικοινωνία με τον Γεν. Γραμματέα του Συλλόγου Επαγγελματιών Αλιέων Λέσβου Πέτρο Παπάζογλου, ο οποίος στις αρχές του καλοκαιριού με ειδοποίησε πως το ψάρεμα της σαρδέλλας θα ξεκινήσει μετά τα μέσα Ιουλίου, μολονότι τα πρώτα δείγματα από το μέγεθός της ήταν απογοητευτικό και παρέμενε στο επίπεδο της παπαλίνας.
Με την ευγενική χορηγία λοιπόν των εισιτηρίων από την "BLUE STAR FERRIES", το τμήμα marketing της οποίας μου έκανε τη χάρη να μου επιτρέψει, κατ' εξαίρεσιν, να ταξιδέψω δωρεάν στην αιχμή της τουριστικής περιόδου, πέρασα με το γρήγορο και πολυτελές "BLUE STAR I" στη Χίο πρώτα, όπου έμεινα τέσσερις ημέρες, και στη Λέσβο στη συνέχεια, έχοντας μαζί και το εποχούμενο "σαλιγκάρι" μου. Φερέοικο άλλωστε αποκαλούσαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι το σαλιγκάρι επειδή μεταφέρει στους ώμους το σπίτι του! (φέρω+οίκος). Κάπως έτσι δεν μεταφέρω κι' εγώ το σπίτι μου;
Όσα συνέβησαν στη Χίο, ιδίως στο ταξίδι μέχρι τις Οινούσσες με το ιστιοπλοϊκό σκάφος των καλών μου φίλων Γιώργου Μισετζή και Σωκράτη Γάγκα, θα σας τα εξιστορήσω σε επόμενο άρθρο. Τα καλά τα αφήνω για το τέλος, χωρίς να θέλω υποτιμήσω την υπέροχη εμπειρία που έζησα στο ψάρεμα της σαρδέλλας.Την εμπειρία μου από την επίσκεψή μου στο μουσείο της μαστίχας σας την έχω ήδη εξιστορήσει : http://www.followjoseph.com/index.php/taksidia/14-chios-museum. Σας εξιστόρησα επίσης και την εμπειρία μου από την επίσκεψή μου στο απρόσμενα όμορφο σπήλαιο της Συκιάς κοντά στους Ολύμπους : http://www.followjoseph.com/index.php/taksidia/17-to-spilaio-tis-sykias-stous-olympous-tis-xiou
Μέχρις ότου ο Παναγιώτης και ο Πέτρος ρυθμίσουν τα θέματα με το Λιμεναρχείο, εγώ έκανα κατάληψη ενός χώρου ανάμεσα στο αλιευτικό καταφύγιο και μία από τις δύο μεγάλες αμμουδερές παραλίες της Σκάλας Καλλονής, όπου στάθμευσα το αυτοκινούμενο. Το μετακινούσα μόνο τα βράδυα, όχι γιατί ενοχλούσα ή γιατί κάποιος μου ζητούσε να φύγω, αλλά για να μπορέσω να κοιμηθώ, αφού η σκυλομουσική του παρακείμενου μπαρ έσπαγε τύμπανα σε απόσταση τριών χιλιομέτρων!
Πατράλληλα έκανα αυτοψία του χωριού, το οποίο, ομολογουμένως, πολύ μου άρεσε ακόμη και σαν τόπος διακοπών. Αν έλειπε μάλιστα αυτή η σκυλομουσική, που βίαζε ασυστόλως την ηρεμία του χωριού μέχρι τα ξημερώματα, τότε θα μπορούσα να μιλήσω για έναν τέλειο προορισμό καλοκαιρινών διακοπών.
Οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν πάντως πολύ ευνοϊκές, έτσι αφήσαμε το ψάρεμα της σαρδέλλας για το Σάββατο, μία δηλαδή ημέρα πριν φύγω απ' το νησί. Στο μεσοδιάστημα πετάχτηκα μέχρι το λεηλατημένο από τον Εγκέλαδο χωριό της Βρίσας http://www.followjoseph.com/index.php/taksidia/16-zilepse-o-egkelados-tin-omorfia-tis-vrisas, στο μοναστήρι Λειμώνος, γνωστό και ως μοναστήρι του Αγ. Ιγνατίου http://www.followjoseph.com/index.php/taksidia/18-i-moni-leimonos-ag-ignatiou-stin-kalloni-lesvou και στο μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας στο χωριό κόσμημα της Αγ. Παρασκευής http://www.followjoseph.com/index.php/taksidia/15-to-mouseio-viomixanikis-elaiourgias-lesvou
Δεν παρέλειψα να περάσω από τις αλυκές και τον υδροβιότοπο, που βρίσκονται κοντά στο χωριό της Αγ. Παρασκευής, μια και ήθελα να τραβήξω πλάνα για τις ανάγκες του ψαρέματος και του παστώματος της σαρδέλλας. Εξεπλάγην, βεβαίως, όταν διαπίστωσα πως για να φωτογραφίσει κανείς ή να βιντεοσκοπήσει τον λόφο άλατος που δεσπόζει στην περιοχή, πρέπει πρώτα να υποβάλλει γραπτή αίτηση στην εταιρεία που διαχειρίζεται τις αλυκές! Ούτε κρατικό μυστικό να ήταν! Ο κ. Παναγιώτης Χρήστου, βεβαίως, υπάλληλος ήταν ο άνθρωπος και ώφειλε να υπακούσει στις εντολές της διοίκησης. Υπέβαλα τελικώς τη σχετική αίτηση και, μέχρις ότου ληφθεί η απάντηση, πετάχτηκα μέχρι τη Βρίσα.
Όταν μετά από δύο περίπου ώρες επέστρεψα στις αλυκές, με έκπληξη άκουσα τον κ. Χρήστου να μου λέει πως μόνο φωτογραφίες μπορούσα να τραβήξω! Ο υπεύθυνος, ο οποίος θα χορηγούσε την άδεια για τη βιντεοσκόπηση, απουσίαζε εκείνη την ημέρα! Και να σκεφτεί κανείς ότι μόνο το αλάτι ήθελα να βιντεοσκοπήσω, όχι τις εγκαταστάσεις!
Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι περιμετρικώς των εγκαταστάσεων, και σε ελάχιστη απόσταση από τον λόφο του αλατιού, διέρχεται χωματόδρομος που είναι ανοικτός στο κοινό! Έχει συνεπώς ο καθένας τη δυνατότητα να κάνει χρήση αυτού του δρόμου, να πλησιάσει σε απόσταση βολής και να τραβήξει όσα πλάνα θέλει! Αυτό έκανα, δηλαδή. Τράβηξα φωτογραφίες μέσα από το συρματόπλεγμα και βίντεο έξω από αυτό!
Το θετικό είναι είναι ότι γέμισα μια νάϋλον σακκούλα με αυτό το υπέροχο θαλασσινό πεντακάθαρο χονδρό αλάτι, με την άδεια βεβαίως του κ. Χρήστου, τον οποίο και ευχαρίστησα. Φεύγοντας άκουσα τον ευγενικό υπάλληλο να μου συνιστά να υποβάλλω αίτηση για τη βιντεοσκόπηση της συλλογής και επεξεργασίας του αλατιού, που γίνεται το φθινόπωρο. Θα ήταν ενδιαφέρον, για να πω την αλήθεια, αρκεί οι γραφειοκρατικές διαδικασίες να μην είναι απαγορευτικά χρονοβόρες και ψυχοφθόρες...
Την Παρασκευή το απόγευμα ο Παναγιώτης άρχισε να "σενιάρει" τα δίχτυα. Η ψαρόβαρκα ήταν πανέτοιμη, το ίδιο και το διμελές πλήρωμά της. Ο Πέτρος και ο Νίκος, ο αδελφός του προέδρου. Δεν συμπεριλαμβάνω τον εαυτό μου στο πλήρωμα γιατί, άσχετος ων μ' αυτό το ψάρεμα, μόνο σαν οπερατέρ επιβιβάστηκα στον "Ερμόλαο". Την περιποιημένη ψαρόβαρκα του Παναγιώτη Νανίδη με την όμορφη πλώρη.
Το ραντεβού για τον απόπλου δόθηκε στις 3 τα ξημερώματα. Βάρβαρη ώρα. Πάνω στη γλύκα του πρώτου ύπνου. Δεν έχετε ακούσει όμως που λένε "τί ξύπνησες τόσο πρωί; Για ψάρεμα θα πας;". Και επειδή εγώ όταν θέλω να πάω κάπου, που μ' αρέσει, δεν μπορώ να κλείσω μάτι από την ανυπομονησία, απλώς δεν κοιμήθηκα καθόλου! Ένα τέταρτο πριν από το προκαθορισμένο ραντεβού ήμουν στο ντόκο κλείνοντας τ' αυτιά μου σε μια απέλπιδα προσπάθεια να ελαχιστοποιήσω τον βάρβαρο ήχο που ερχόταν απ' το μπαρ το "ναυάγιο", που λέει και το τραγούδι. Ευτυχώς ο captain και το πλήρωμα ήρθαν στην ώρα τους. Λίγο να καθυστερούσαν θα έχανα την ακοή μου!
Η πλεύση μέσα στο απόλυτο σκοτάδι, με τα φωτάκια των χωριών που περιτριγυρίζουν τον κόλπο της Καλλονής, να λάμπουν στον σκοτεινό ορίζοντα, θα μου μείνει αξέχαστη. Καθισμένος οκλαδόν στην πλώρη ονειρευόμουν στην αγκαλιά Της, ενώ ο Παναγιώτης και ο Νίκος είχαν καρφωμένο το βλέμμα στο βυθόμετρο για να εντοπίσουν το κοπάδι της σαρδέλλας. Με δύο φακούς στα χέρια ο Παναγιώτης και ο Πέτρος φωτίζουν την προσπάθεια του Νϊκου που ρίχνει ένα τμήμα του διχτύου δοκιμαστικά. Εγώ προσπαθώ απεγνωσμένα να απαθανατίσω την σκηνή, αλλά το φως δεν είναι ικανοποιητικό. Καλά να πάθω! Ας πρόσεχα! Άφησα τον λεντ προβολέα στην Αθήνα...
Κάποια στιγμή, πλησιάζοντας τη δυτική πλευρά του κόλπου, ακούγεται η φωνή του Παναγιώτη. "Έπρεπε να έρθουμε στα ρηχά για να τη βρούμε. Θα ρίξουμε τα δίχτυα εδώ!". Ρίχνουν τα δίχτυα και δένουν την άκρη του σχοινιού στην πλώρη του σκάφους. Δεν το είχα ξαναδεί αυτό! Η πλώρη της ξύλινης ψαρόβαρκας γυρίζει στον καιρό, λες και υπάρχει πλωτή άγκυρα δεμένη στην πλώρη! "Δεν παρασύρονται τα δίχτυα με το βάρος της βάρκας, μη φοβάσαι", παρατηρεί ο Παναγιώτης θέλοντας να ικανοποιήσει την περιέργειά μου. "Θα τα αφήσουμε να ψαρέψουν λίγη ώρα και μόλις πάει να χαράξει θα τα μαζέψουμε".
Τα είδα όλα εκείνο το βράδυ. Το απόλυτο σκοτάδι, τους σπινθηρισμούς των άστρων στον ουρανό, το γουργουρητό της Θάλασσας που απάλυνε τις αισθήσεις μου, τον αέρα που άνοιγε νέους δρόμους, θαρρείς, στα βουλωμένα από τη βρώμα της Αθήνας ρουθούνια μου. Ο Παναγιώτης άρχισε να απαντά στις ερωτήσεις μου. Λίγο αργότερα ο Πέτρος άρχισε να λέει θαλασσινές ιστορίες στην πρύμνη. Τα δυο αδέλφια γελούσαν. Τους άκουγα και δεν τους άκουγα, κι' ας απείχαμε δύο μόλις μέτρα! Τα αυτιά και το μυαλό μου δεν διέθεταν εκείνες τις στιγμές χώρο για τίποτε άλλο εκτός από αέρα και θαλασσινή μυρωδιά...
Την ώρα που το καινούργιο φεγγάρι βγήκε σαν ξαπλωμένη πεπονόφλουδα πάνω απ' τον ορίζοντα και οι κορυφές των βουνών βάφτηκαν στις αποχρώσεις του κόκκινου, τα χέρια άρχισαν να βιράρουν το δίχτυ με τη βοήθεια του εργάτη. Το κόκκινο λαμπάκι με το φωτοκύτταρο σηματοδοτούσε την αρχή του διχτύου. Μέχρι να μαζευτεί και να ξαπλώσει ολόκληρο το δίχτυ επάνω στην κουβέρτα, σηκώθηκε κι' ο ήλιος απ' το κρεββάτι του. Ξεψάρισμα, κουβεντούλα, σε άλλο κουβά οι λιγοστοί γαύροι, πλύσιμο της παπαλίνας μέσα στα πλαστικά τελλάρα και μετά επιστροφή στο λιμάνι όπου όλοι περίμεναν να μάθουν τα μαντάτα και να πάρουν, ίσως, ένα μεζέ. Ιδιαίτερη ράτσα οι ψαράδες...
Ο Σωτήρης μας κοιτάζει βαριεστημένα, αδειάζοντας το δίχτυ απ' τις γαρίδες, ενώ οι γλάροι περιμένουν κλαίγοντας για κάποιο απομεινάρι ψαριού που δεν πουλιέται στην αγορά...
Ευχαριστώ την "BLUE STAR FERRIES" και τους Παναγιώτη Νανίδη, Νίκο Νανίδη και Πέτρο Παπάζογλου.